<span fr-original-class="customBullet" fr-original-style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block;" style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block; box-sizing: border-box;">•&nbsp; Suriye'de Kürt Konferansı: Suriye'deki Demokratik Birlik Partisi (PYD) ve Suriye Kürtleri Ulusal Konseyi'nin (ENKS) Kamışlı'da düzenlediği Kürt Ulusal Konferansı'nda Suriye Kürtlerinin haklarının anayasal olarak tanınması için Şam yönetimiyle müzakere edecek bir heyet oluşturulmasına karar verildi.

Aposto Gündem

<span fr-original-class="customBullet" fr-original-style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block;" style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block; box-sizing: border-box;">•&nbsp; Suriye'de Kürt Konferansı: Suriye'deki önde gelen Kürt siyasi oluşumları Demokratik Birlik Partisi (PYD) ve Suriye Kürtleri Ulusal Konseyi'nin (ENKS) Kamışlı'da düzenlediği Kürt Ulusal Konferansı'nda Suriye Kürtlerinin haklarının anayasal olarak tanınması için Şam yönetimiyle müzakere edecek bir heyet oluşturulmasına karar verildi.<div dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"> </div>

Canlı Gündem

• Birleşik Krallık’ta Demokratik Birlik Partisi (DUP) milletvekili Sammy Wilson siyaset dergisi Politicshome'da kaleme aldığı bir yazıda "Kıbrıs Adası’nda sınırın her iki tarafında tam olarak işleyen hükümetler ve demokratik sistemler var. KKTC’nin Birleşmiş Milletler tarafından bağımsız bir devlet olarak kabul edilememesi için hiçbir neden yok" ifadelerini kullandı.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Öte yandan: Birleşik Krallık Dışişleri Bakanlığı, düşük gelirli ülkelere yaptığı yardımı azalttığını açıkladı. Bakanlık memurlarının hazırladığı rapora göre ise, bu hamle binlerce kişinin ölümüne yol açabilir. Afrika ülkeleri, Afganistan ve Yemen gibi birçok ülkede milyonlarca kadın ve çocuğun bu karardan etkileneceği <a fr-original-style="" href="https://www-bbc-com.cdn.ampproject.org/c/s/www.bbc.com/turkce/articles/czrg12nne0no.amp" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">değerlendiriliyor</a>.</li></ul>

• Birleşik Krallık'a bağlı Kuzey İrlanda'da gerçekleşen parlamento seçimlerinde İrlanda Cumhuriyeti ile birleşmeyi amaçlayan İrlanda milliyetçisi Sinn Fein 27 sandalye kazanarak ilk kez birinci parti oldu. Birleşik Krallık yanlısı Demokratik Birlik Partisi (<a fr-original-style="" href="https://www.bbc.com/news/uk-northern-ireland-60786728" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">DUP</a>) ise 24 sandalyede kaldı.&nbsp;<img src="https://images.aposto.com/2022/4/2/1652215193110.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" alt="Sinn Fein kutlama" ratio="1.61" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">AFP<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Diğer partiler:&nbsp;Liberal görüşteki İttifak Partisi 17, bir diğer Birleşik Krallık yanlısı Ulster Birlikçi Parti (UUP) 9 ve İrlanda milliyetçilerine yakın Sosyal Demokrat ve İşçi Partisi de (SDLP) 7 sandalye kazandı.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Öte yandan: DUP, Sinn Fein lideri Michelle O'Neill'in başbakan olması durumunda başbakan yardımcılığı için herhangi bir isim önermeyeceğini bildirdi. Bölgedeki yasa gereği bu durumda herhangi bir hükümet kurulması mümkün olmayacak.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Adanın güneyinde son durum:&nbsp;İrlanda Cumhuriyeti'nde de faal olan ve ana muhalefette bulunan Sinn Fein, son anketlere göre %34 oyla açık ara farkla birinci parti konumuna <a fr-original-style="" href="https://www.politico.eu/europe-poll-of-polls/ireland/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">yükseldi</a>. Adanın iki yakasında da İrlanda milliyetçilerinin birinci parti haline gelmesi, "Birleşik İrlanda" referandumu takviminin hızlanabileceği yorumlarına sebep oldu.</li></ul>

Spektrum

1998’de imzalanan “Hayırlı Cuma Anlaşması” ile toplumsal barışın sağlandığı, en azından on yıllar süren toplumsal gerilimin dondurulduğu Kuzey İrlanda’dan geçtiğimiz hafta yine çatışmalı dönemleri andıran görüntüler servis edildi. Birleşik Krallık'la birlik yanlılarının günlerce süren protestoları, adanın geleceğiyle ilgili tartışmaları da beraberinde getirdi.<ul fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Arka plan: 1916’da kurulan İrlanda Cumhuriyetçi Ordusu (IRA) önderliğinde Birleşik Krallık’a karşı verilen mücadele sonucunda 1922’de adanın güneyinde İrlanda Cumhuriyeti kurulmuş; Protestan nüfusun yoğun olduğu Kuzey İrlanda ise Birleşik Krallık’ın kontrolünde kalmıştı. 1969’da ise birleşik bir İrlanda amaçlayan IRA yeniden kurulmuş, Birleşik Krallık unsurlarına karşı eylemler düzenlemiş ve ateşkes ilan edilen 1994’e dek düşük yoğunluklu denebilecek bir şiddet atmosferi adaya yeniden hâkim olmuştu. 1998’de imzalanan “Hayırlı Cuma Anlaşması”, Kuzey İrlanda’nın Birleşik Krallık’ın parçası olarak kaldığı, birlik yanlılarıyla İrlanda yanlılarının daimî güç paylaşımına dayalı bir hükümet kurduğu, İrlanda adasında iki ülkeyi ayıran bir sınırın olmadığı bir düzen kurulmasını sağlamıştı. 2005’te IRA resmen silah bırakmış; 3.600 kişinin hayatını kaybettiği çatışmalı dönem geride kalmıştı. Öte yandan Kuzey İrlanda, Birleşik Krallık yanlısı Protestanlarla İrlanda milliyetçisi Katoliklerin birbirlerinden “barış duvarı” adı verilen ve geceleri kapıları kapanan duvarlarla ayrıldığı; birbirinden hazzetmeyen iki topluluğun bir arada yaşadığı bir yer olmaya devam etti. </li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Ne oldu:&nbsp;Haziran 2020’de&nbsp;hayatını kaybeden eski IRA istihbarat şefi Bobby Storey’nin Belfast’taki cenazesine sıkı Covid-19 önlemlerine rağmen 2 bin kişi katılmıştı. Katılımcılardan 24 tanesi, İrlanda birliğinden yana milliyetçi ve solcu, IRA’in siyasi kolu olarak görülen Sinn Féin partisinden üst düzey politikacılardı. Cenaze törenine müdahale edilmediği gibi savcılık, geçtiğimiz haftalarda katılımcılara ceza vermeme kararı aldı. Birleşik Krallık yanlısı Demokratik Birlik Partisi (DUP) lideri ve Kuzey İrlanda Birinci Bakanı Arlene Foster, “polis şefinin birlik yanlısı toplumun güvenini kaybettiğini ve istifa etmesi gerektiğini” söylerken, Sinn Féin’i de bencillikle ve “kendini insanların üstünde görmekle” suçladı. Cenazeye katılan Birinci Bakanvekili Sinn Féin üyesi Michelle O'Neill özür dilese de, İrlanda yanlısı bir diğer parti olan Sosyal Demokrat İşçi Partisinin (SDLP) sert eleştirilerinden de <a fr-original-style="" href="https://www.bbc.com/news/uk-northern-ireland-56594904" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">kurtulamadı</a>. </li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Protestolar:&nbsp;Birlik yanlılarının&nbsp;29 Mart’ta başlattığı protestolar 9 Nisan’a kadar sürdü. Belfast'ta iki topluluğun yaşadığı mahallelerin birleştiği noktalardan birinde bir otobüs ateşe verilirken polise taşlar atıldı ve fotoğraf çeken bir gazeteci, maskeli kişilerin saldırısına uğradı. İki toplumu ayıran bölgedeki başka bir geçiş noktasında lastikler yakılarak barikatlar oluşturuldu ve polis halka bölgeden uzak durması uyarısında bulundu. BBC, barikatın iki tarafında toplanan birkaç yüz kişinin karşılıklı molotof kokteylleri attıklarını doğruladı. 90 polisin yaralandığı olaylarda 15 kişi gözaltına alındı. “Yıllardır görülmeyen büyüklükte” olarak nitelendirilen eylemlere karşı polis, altı yıl sonra ilk kez tazyikli su kullandı. Sinn Féin ve SDLP, DUP’yi polisi hedef alarak gerilimi tırmandırmakla suçlarken DUP de “Şiddet haklı görülemez. Yanlış ve hemen son bulması gerekiyor," açıklamasında bulundu. </li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Brexit etkisi:&nbsp;Her ne kadar olayların fitilini cenazeye ilişkin tartışmalar ateşlemiş olsa da, protestoların temelinde Brexit olduğu yorumları yapılıyor. Kuzey İrlanda halkı, 2016’da Brexit oylamasında Birleşik Krallık’ın Avrupa Birliği’nden ayrılmasına %56 oranında karşı çıkmış; ancak ülke genelinin ayrılma kararıyla AB’den çıkmak durumunda kalmıştı. Yıllar süren müzakerelerin ardından varılan Brexit anlaşmasının bir parçası olan Kuzey İrlanda Protokolü ise Hayırlı Cuma Anlaşması ile adada sağlanan barışı bozmamak ve İrlanda ekonomisine zarar vermemek için İrlanda’nın iki tarafını ayıran bir sınır oluşmasına engel oluyor; Kuzey İrlanda’yı AB'nin gümrük birliği kurallarının içinde bırakıyor ve Birleşik Krallık'ın geri kalanıyla ticareti Kuzey İrlanda limanlarındaki gümrüğe tabi tutuyordu. Birlik yanlıları bunun “kendilerini ülkelerinden koparmak” olduğunu savunuyor; kimliklerinin tehdit altında olduğu düşüncesi ise onları protestoya ve zaman zaman şiddete itiyor. Hatta, Birleşik Krallık Başbakanı Boris Johnson’ın Brexit sürecinde Kuzey İrlanda’yı <a fr-original-style="" href="https://www.politics.co.uk/comment/2021/04/09/week-in-review-consequences-of-hard-brexit-laid-bare-in-northern-ireland/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">ihmal ettiği düşüncesi</a> onları ihanete uğramış hissettiriyor. </li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Birleşik İrlanda’ya doğru:&nbsp;Birleşik Krallık’ın bir diğer parçası olan İskoçya’da da Brexit sonrası bağımsızlık sesleri yükselirken 2020’de İrlanda Cumhuriyeti’nde yapılan genel seçimde Sinn Féin’in oyların %24,5’ini alarak birinci parti olması, “Birleşik İrlanda” yolunda atılan önemli bir adım olarak <a fr-original-style="" href="https://www.bloomberg.com/news/articles/2020-02-15/a-united-ireland-sinn-fein-s-win-brings-it-only-one-step-closer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">görülmüştü</a>. Kuzey İrlanda ile birleşmenin getireceği ekonomik sıkıntılar düşük perdeden dillendirilse ve Protestanların hassasiyetlerinin <a fr-original-style="" href="https://www.irishtimes.com/news/politics/sinn-f%C3%A9in-group-s-call-for-irish-unity-referendum-criticised-1.4506891" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">altı çizilse de,</a> ülkedeki hiçbir partinin birleşmeye karşı çıkacağı düşünülmüyor ve olası bir referandumun İrlanda Cumhuriyeti'nde kolayca kabul edileceğine inanılıyor. Bundan daha önemlisi, kamuoyu araştırmaları Kuzey İrlanda’da az bir farkla İrlanda ile birleşme yanlılarının çoğunluğa geçtiğini <a fr-original-style="" href="https://www.bbc.com/news/uk-politics-56678489" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">gösteriyor</a>. Adanın her iki yakasından duyulan birleşme talebi, önümüzdeki yıllarda temkinli bir planlama sürecinin ardından birleşme referandumunun gündeme gelmesini oldukça olası hâle getiriyor.</li></ul>

Demokratik Birlik Partisi ile ilgili hikayeler